– Organizmanın, özellikle insan organizmasının çevreye uyması ile ilgili sorunları inceleyen bilim.
– İnsanların duyum, heyecan, usavurma, algılama vb. özellikleri üzerinde araçtırmalar yapan bilim.
– İnsanın ruhsal yaşamını etkileyen koşulları, etkenleri ve sorunları inceleme konusu yapan bilim.
– Felsefenin bir bölümü olarak: (İlkin Aristoteles bağımsız bir konu olarak ele almıştır), a. Ruh fizikötesi: Ruhun özünü, ölümsüzlüğünü, bedenle ve Tanrı ile iliçkisini araçtıran öğretiler, b. Usa ve ruh yaşantılarına dayanan ruhbilim öğretileri; bunlarda giderek duyum, tasarım, bellek, düşünme, duygu, istenç ruhbilimleri olarak ayrılırlar, ç. (Hume’un geliştirdiği) Çağrışım ruhbilimi olarak kendine özgü bir bilimsel temele dayanmaya çalışır; buradan yeni bir ruhbilim ortaya çıkar.
– Felsefeden kopmuş olan, bağımsız bir bilim olarak: ruhsal olayları, dış dünyanın olaylarına benzer bir biçimde, aynı yasaların egemen olduğu iç dünya olarak düşünüp doğa bilimlerinin yöntemleriyle inceler. 19. yüzyıldan bu yana ruhbilimsel araçtırmalar çok gelişmiş ve türlü dallara ayrılmıştır: çocuk ruhbilimi, hayvan ruhbilimi, toplumsal ruhbilim vb. Ayrıca ruhbilim araçtırmaları günümüzde fizyoloji araçtırmaları ile de bağlantı içindedir.
– Yeniden felsefeye dönen ve bir felsefi insanbilim biçiminde gelişen ruhbilimsel öğreti olarak şu biçimlerde karşımıza çıkar: a. Tinsel bilimlerin bir dalı olarak anlama yöntemini geliştiren ruhbilim (Dilthey ve ona bağlı olanlar), b. Yapısal ruhbilim (Gestalt psikolojisi) araçtırmaları (Ehrenfels, Köhler, Krueger vb.), c. Bilinçaltı ruhbilimi ve ruhsal çözümleme (Freud, Adler, Jung vb.), d. Bedenle ruh arasındaki bağlama dayanarak insanın yapısını beden-ruh birliğinde gören öğreti (Kretschmer). e. Davranış ruhbilimi (özellikle Amerikalı araştırıcılar geliştirmiştir. Behaviorism), f. Karşılaştırmalı ruhbilim; çocuk, gençlik ruhbilimi ve toplumsal ruhbilimle, giderek hayvan ruhbilimi ve ilkeler ruhbilimi (Levy-Bruhl) denen ruhbilimle bağlantı içindedir.
– Davranış, anlıksal süreçler ya da kişilikle uğraşan bilim.
– İng. psychology
– (Yun. Psykhe = ruh; logos = bilim, öğreti)